Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014

Νομική προστασία από τις τηλεφωνικές διαφημιστικές προωθήσεις άνευ συγκατάθεσης


Του Θεόδωρου Παυλίδη, Δικηγόρου Δικηγορικού Συλλόγου Ξάνθης.

Ένα από τα συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι καθημερινά, είναι οι τηλεφωνικές «ενημερώσεις» από τις εταιρίες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας σχετικά με «νέα προϊόντα».
Πολλές μάλιστα εκ των κλήσεων αυτών λαμβάνουν χώρα στο μεσοδιάστημα 3μμ έως 7μμ, ώρες δηλαδή που αναπαυόμαστε ή βρισκόμαστε με την οικογένειά μας με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η γαλήνη και ηρεμία μας. Ο Έλληνας Νομοθέτης σε εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο έχει προβλέψει και θεσπίσει νόμους καθώς και την Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, που σκοπό της έχει να μας προστατεύσει τόσο από την αθέμιτη συλλογή και επεξεργασία των προσωπικών μας δεδομένων, όσο και από τις παραπάνω καθημερινές «ενημερώσεις».

Κατ” αρχήν ως διαφήμιση εννοείται η προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών με οποιοδήποτε τρόπο. Αν η διαφήμιση πραγματοποιείται με ηλεκτρονικό τρόπο (όπως για παράδειγμα με τηλέφωνο, e-mail, SMS – MMS) τότε ο νόμος 3471/2006, για την προστασία προσωπικών δεδομένων στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, θέτει αυστηρές προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση κάθε ηλεκτρονικής επικοινωνίας με διαφημιστικό σκοπό. Για να επικοινωνήσει μια εταιρεία μαζί σας με τέτοιο τρόπο θα πρέπει να έχει λάβει τη συναίνεσή σας.

Πιο συγκεκριμένα τα άρθρα 11 παρ. 1 έως 3 του ν. 3471/2006 αναφέρουν:

«1. Η χρησιμοποίηση αυτόματων συστημάτων κλήσης, ιδίως με χρήση συσκευών τηλεομοιοτυπίας (φαξ) ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και γενικότερα η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών με οποιοδήποτε μέσο ηλεκτρονικής επικοινωνίας,  χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών και για κάθε είδους διαφημιστικούς σκοπούς, επιτρέπεται μόνο αν ο συνδρομητής συγκατατεθεί εκ των προτέρων ρητώς.

    Δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών  με ανθρώπινη παρέμβαση (κλήσεων) για τους ανωτέρω σκοπούς, εφόσον ο συνδρομητής έχει δηλώσει προς τον φορέα παροχής της διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας ότι δεν επιθυμεί γενικώς να δέχεται τέτοιες κλήσεις. Ο φορέας υποχρεούται να καταχωρίζει δωρεάν τις δηλώσεις αυτές σε ειδικό κατάλογο συνδρομητών, ο οποίος είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου.
    Τα στοιχεία επαφής ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που αποκτήθηκαν νομίμως, στο πλαίσιο της πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών ή άλλης συναλλαγής, μπορούν να χρησιμοποιούνται για την απευθείας προώθηση παρόμοιων προϊόντων ή υπηρεσιών του προμηθευτή ή για την εξυπηρέτηση παρόμοιων σκοπών, ακόμη και όταν ο αποδέκτης του μηνύματος δεν έχει δώσει εκ των προτέρων τη συγκατάθεσή του, υπό την προϋπόθεση ότι του παρέχεται κατά τρόπο σαφή και ευδιάκριτο η δυνατότητα να αντιτάσσεται, με εύκολο τρόπο και δωρεάν, στη συλλογή και χρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών του στοιχείων, και αυτό σε κάθε μήνυμα σε περίπτωση που ο χρήστης αρχικά δεν είχε διαφωνήσει σε αυτή τη χρήση.»

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ερμηνεύοντας τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 11 του ν. 3471/2006 σε συνδυασμό με το άρθρο 13 της Οδηγίας 2002/58/ΕΚ έκρινε ότι προς το συμφέρον του αποδέκτη μη ζητηθείσας επικοινωνίας θα πρέπει αυτή να πραγματοποιείται κατόπιν συγκατάθεσης του αποδέκτη ανεξαρτήτως του χρησιμοποιούμενου μέσου.

Συνεπώς, απαιτείται συγκατάθεση του αποδέκτη για τις τηλεφωνικές κλήσεις, τα μηνύματα μέσω κινητού τηλεφώνου και τις υπόλοιπες κατηγορίες αυτοματοποιημένης επικοινωνίας που πραγματοποιούνται για διαφημιστικούς σκοπούς. Βεβαίως ισχύει η εξαίρεση που εισάγει η παρ. 3 του άρθρου 11 ως προς το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, όταν η επαφή έχει αποκτηθεί νομίμως στα πλαίσια πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών ή άλλης συναλλαγής.

Άρα οποιαδήποτε τηλεφωνική επικοινωνία με σκοπό εμπορική προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών πραγματοποιείται χωρίς εσείς να έχετε ρητά δώσει τη συγκατάθεσή σας, απαγορεύεται εκ του Νόμου και σας δίνεται μάλιστα το δικαίωμα να αναζητήσετε ακόμη και αποζημίωση από τα δικαστήρια.

Σε περίπτωση δηλαδή, που δεν έχετε δώσει τη συγκατάθεση σας, μπορείτε να υποβάλετε καταγγελία ή προσφυγή στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αναφέροντας όσα περισσότερα στοιχεία διαθέτετε για τη στοιχειοθέτησή της, όπως τα προϊόντα ή υπηρεσίες που διαφημίζονται, την εταιρεία που σας καλεί, τον αριθμό τηλεφώνου από τον οποίο σας καλούν, ονοματεπώνυμο του πωλητή, ημερομηνία και ώρα πραγματοποίησης της κλήσης.

Η υπόθεση ακολούθως εξετάζεται από τον εισηγητή της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και εφόσον κριθεί βάσιμη, συζητείται στο Συμβούλιο της Αρχής, οπότε και εκδίδεται σχετική Απόφαση. Η απάντηση ή Απόφαση της Αρχής αποστέλλεται σε κάθε περίπτωση στον καταγγέλλοντα. Οι αποφάσεις της Αρχής προσβάλλονται στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα μπορεί να επιβάλλει μόνο διοικητικές κυρώσεις στον καταγγελλόμενο, εφόσον κρίνει ότι αυτό απαιτείται. Μπορεί επίσης να παραπέμψει την υπόθεση στον αρμόδιο Εισαγγελέα.

Ο καταγγέλλων τέλος έχει το δικαίωμα να προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια για την επιδίκαση εύλογης αποζημίωσης.